گیاه خاص مقدسی بوده است که مهرپرستان – و زرتشتیان – عصاره اش را می جوشاندند و از آن شرابی می ساختند به نام " می و منگ " – اصطلاحی که هم اکنون نیز در زبان فارسی هست. و معتقد بودند با خوردنش در جذبه ای روحانی فرو میروند و اسرار غیب الهامشان می شود.
این شراب در مذهب "ودا" نیز هست و " سوما" نامیده می شود, و همین "هوما" ی مهری یا "سوما" ی ودائی است که بعد وارد مذهب زرتشتی می شودو پس از آن در مذهب مسیح نام " شراب متبرک" می گیرد که در مراسم دعای "مس" به وسیله کشیش پخش می شود و معتقدند که روح مسیح حضور دارد و با خوردنش تبرکشان می کند.
این سنت "سوما" یا "هوما" است که از مذهب میترائیسم به مذهب ودا و از آنجا به مسیحیت کاتولیک می رود و بعد وارد ادبیات ما می شود.می و میخانه و مغبچه که اینهمه ادبیاتمان را انباشته است از همانجاست و نشان اینکه تا چند قرن پیش نیز میخانه هارا زرتشتیان اداره می کردند و شمبل خلسه و عشق و عرفان و مستی و بیخودی و مجرد شدن از مادیت و رفتن به آن بالاها. به همانجا که صوفیه با شراب نوشیهای عارفانه می روند قرار می گیرند.
منبع : تاریخ و شناخت ادیان اثر دکتر علی شریعتی
